آسبادها نقش اساسی و ارزنده ای در معیشت و روند زندگی مردمان گذشته این دیار داشتند و باعث رونق اقتصادی این منطقه می شدند. این مجموعه تاریخی با توجه به معماری خاصی که دارد به عنوان یکی از جاذبههای مهم گردشگری استان خراسان رضوی به محسوب می شود و سالانه صدها گردشگر خارجی و داخلی از آن بازدید میکنند.
ویژگی سازه آسبادهای نشتیفان
ساختمان آسبادهای نشتیفان که با خشت و گل بنا شده اند از دو بخش تشکیل شده است. در طبقه همکف، سالن اصلی قرار دارد که به شکل مستطیل بوده و دارای 30 متر مربع مساحت و در جهت مخالف باد می باشد. تجهیزات آسباد از جمله سنگ آسیا در این قسمت جا گرفته است. در طبقه فوقانی، محفظه قرار گیری پره قرار گرفته است. آسباد متشکل از ۴۸ بال و ۳۲ پر و ۸ درگاه می باشد و چرخ و پرههای آن ساخته شده از چوب هستند. با شروع وزش، باد از درگاههای هشتگانه آسباد عبور میکند و به چرخ و پرهها میرسد. چرخها به حرکت در میآیند. با گردش تیر بر مدار سنگ بزرگ، سنگ متحرک به چرخش میافتد و گندم یا دیگر غلات بر اثر اصطکاک دو سنگ، سابیده میشود و به این صورت آرد آماده میشود. چرخش این آس باد ها بسته به وزش باد قوی، مداوم و شبانه روزی ۱۲۰ روزه سیستان می باشد که در مناطق مختلف خراسان، به ویژه از خواف تا نهبندان می وزد. انباری که برای نگهداری گندم و غلات از آن استفاده میکردند، از دیگر قسمت های این سازه می باشد. عنصر مهم و هوشمندانه دیگری که در معماری این آسبادها به کار رفته " درباد " می باشد . درباد عبارت است از کانالی رو به باد که جریان هوا را به داخل فضای همکف هدایت می نماید و از آن طریق آسیابان کاه را که سبک تر است از گندم جدا می نماید. لازم به ذکر است که آسیابها به خاطر نوع کاربری که داشتند، معمولا فاقد تزئینات خاصی هستند.