مسجد وکیل شیراز

مسجد وکیل شیراز که نام آن مسجد سلطانی نیز بوده در دو سال به دستور کریم خان زند ساخته شد. مساحت کلی مسجد وکیل حدود 9600 می باشد. در این مسجد انواع نقش های اسلیمی ، سنگ کاری ها و خطاطی ها به کار رفته است. در شبستان جنوبی 48 ستون افراشته شده که وظیفه نگه داشتن سقف وسیع شبستان را به عهده دارند. حجاری یا سنگ کاری روی این ستون ها بی نظیر است. محراب مسجد وکیل شامل کاشی کاری و ممقرنس کاری است. محراب در سمت دیگر مسجد قرار داشته و به صورت الحاقی می باشد. منبر مسجد نسبت به منبرهای امروزی بلندتر است و 14 پله دارد و جنس آن از سنگ مرمر می باشد. در ضلع شمالی صحن مسجد وکیل شیراز ، طاق بلندی با دو گلدسته وجود دارد که به طاق مروارید معروف است. طاق مروارید 20 متر ارتفاع دارد و در اطراف آن سوره ای از قرآن به صورت نیم دایره نوشته شده است .طرح کلی مسجد وکیل، دو ایوانی است و دو شبستان شمالی و جنوبی در آن دیده می شوند. در شبستان جنوبی به مساحت 5 هزار مترمربع، 48 ستون مارپیچ و سنگی را می بینیم. در این قسمت از مسجد، منبری از سنگ مرمر به همراه 14 پله وجود دارد.

حمام وکیل شیراز

حمام وکیل شیراز ۱۱ هزار متر مربع مساحت داشته و زیربنای آن هشت هزار و ششصد و شصت متر است. این بنای تاریخی، ۱۲۰ متر طول و ۸۰ متر عرض دارد. هنگامی که از درب ورودی کوچک این حمام، وارد آن شوید توسط راهرو و یک هشتی که شیبی ملایم دارد به فضای بینه یا همان رختکن حمام وارد خواهید شد. این راهرو و شیبش به خاطر تعدیل دمای هوا بین فضای خارج و داخل حمام است.بینه حمام به صورت هشت ضلعی ساخته شده است و از نظر تزئینات با دیگر نقاط آن متفاوت است. یکی از ویژگی های منحصر به حمام وکیل شیراز، استفاده از آهک در تزئین سقف و دیوار آن است. تزئینات آهک بری بسیار زیبایی در نقاط مختلف این حمام دیده می شود. دلیل اینکه از آهک به جای گچ استفاده کرده اند این است که گچ در برخورد با رطوبت، رفته رفته از بین می رود ولی آهک اینطور نیست. آهک بری های دوران زندیه اکثرا به شکل نقوش گلدانی هستند. در دوران قاجاریه هم تزئینات آهک بری زیبایی به حمام وکیل شیراز اضافه شده است. فضای حمام وکیل شیراز توسط دالان هایی که در زیر سنگ فرش های خزینه تعبیه شده بود، گرم نگه داشته می شد. در بخش جنوبی گرم خانه بنا هم خزینه ای قرار دارد که در آن توسط دو دیگ بزرگ، آب را گرم می کردند. حمام وکیل شیراز امروزه به یک موزه مردم شناسی غنی تبدیل گشته است که با ورود به آن می توان، آداب و رسوم، نحوه پوشش و فرهنگ مردم کهن شیراز را به نظاره نشست. بنای حمام وکیل شیراز با شماره ۹۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بازار وکیل شیراز

بازار وکیل شیراز در میان ارگ و اندرونی کریمخانی توسط بهترین معماران زمان خود ساخته شد و از آنجا که الهام گرفته از بازارهای اصفهان و لار بوده، معماری آن شباهت زیادی به سبک معماری دوره‌ی صفویه دارد. آجر، گچ و آهک مصالحی بوده که برای ساخت این بنای عظیم و شگرف به کار برده شده است. ساختار چلیپایی (صلیب مانند) بازار وکیل، یکی از ویژگی‌های مهم آن است که چهار راسته اصلی آن یعنی راسته‌های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی را تشکیل داده است. تقاطع این راسته‌ها، چهارسوق معروف بازار را تشکیل داده است. چهارسوقی که با گوشواره‌ها، طاق‌ها و کنج‌ها آذین یافته‌اند. بازار وکیل پر است از راسته‌هایی که در آن فروشندگان و تاجران مختلف فعالیت می‌کنند .ویژگی مهم بازار وکیل شیراز، نورپردازی ویژه‌ی راسته‌های مختلف آن است که با نورپردازی سایر بازارهای ایرانی تفاوت‌هایی دارد. روزنه‌های سقف، جلوی تابش مستقیم نور آفتاب به داخل را می‌گرفته و همزمان از ورود حجم زیاد آب در هنگام بارش‌های سیل‌آسا نیز جلوگیری می‌کرده است. همچنین پنجره‌هایی بالای اکثر حجره‌ها قرار داشته که علاوه بر ایجاد دمای مناسب، به تهویه نیز کمک می‌کردند. بلندی سقف راسته‌ها و عریض بودن این بازار نسبت به سایر بازارها، از دیگر ویژگی‌های بازار منحصر‌به‌فرد وکیل در استان فارس است. مساحت بیش از 21 هزار متر مربعی این بازار نشان از عظمت و شکوه آن در گذشته و حال دارد.