مردم بومی این مناطق برای استفاده از نیروی این بادها، اقدام به ساخت آسباد کردند. ساخت آسیاب های بادی افزون بر کارکردی که دارند، هوش و خلاقیت بشر در استفاده مناسب از طبیعت را نیز نشان می دهند. تعداد آسبادهای خوانشرف نهبندان در مجموع ۱۰ آسباد است، در جهت شمالی-جنوبی در کنار هم ساخته شده اند. آسبادها معمولاً در کنار هم و متصل به یکدیگر ساخته می‌شوند تا در برابر این بادهای ۱۲۰ روزه مقاوم بمانند. آسبادهای خوانشرف در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۶۸۸ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده اند.
ویژگی های آسبادهای خوانشرف نهبندان
آسبادهای خوانشرف نهبندان دارای سه دیوار هستند. یکی از این دیوارها نیمه است و به سمت غرب که مقابل جهت وزش بادهای 120 روزه است قرار گرفته‌است، این دیوار که انحنا دارد باد را به سمت فضای محصور در داخل سه دیوار می‌کشد. باد درون آسبادها با ساز و کار ویژه‌ای سبب به حرکت درآمدن پره‌های چوبی، تیرک‌ها و در نهایت سنگ‌هایی مدور با قطر 10 تا15 سانتیمتر می‌شود. قرار گرفتن درب ورودی آسباد، پشت به جهت باد نکته جالب در معماری آسبادها است که حاکی از توجه به تمام زوایای یک معماری خاص می باشد. هر آسباد دارای طولی برابر ۱۳ متر و عرض ۳ متر می باشد، ارتفاع کنوني تقريبي آن ها از سطح زمین های اطراف ۴متر است. بنای آسباد از ساده‌‌ترین مصالح شامل خشت و گل و چوب ساخته شده است. ساختمان آسبادهای خوانشرف از دو طبقه اصلی تشکیل شده است. طبقه همکف سالن اصلی آسباد بوده و محل قرار گرفتن سنگ بزرگ و مدور آسیاب است و کار اصلی یعنی همان آسیاب غلات در این بخش انجام می‌شود. از این طبقه جهت انبار آرد وگندم نیز استفاده می‌شود. این طبقه به وسیله یک رشته پلکان به طبقه دوم منتهی می شود. طبقه دوم همان پشت بام آسباد محسوب می‌شود و در آن پره‌ها و تیرک‌های متصل به آن قرار گرفته است. پره‌های آسیاب از چوب ساخته شده است و سبک است تا به راحتی حرکت کرده و بتواند سنگ بزرگ طبقه زیرین را به حرکت در آورد. در مناطق گرمسیری‌تر جنس پره‌ها متفاوت است. در آسباد خوانشرف نهبندان برای پره‌ها از شاخه‌های نخل استفاده شده است. این آسبادها علی رغم سادگی ای که دارند یکی از جذاب ترین سازه های استان خراسان جنوبی می باشند . برای دیدن آسبادهای خواشرف می توانید با شرکت البرز من همراه شوید.
